Thursday, December 22, 2011

Barry aka Bir Bahadur,



ROSHAN SAWA in ILAM 

The 61-year-old surgeon from Colorado, has visited Nepal more than 30 times. He is fluent in Nepali, familiar with Nepal's social, cultural and political affairs, wears the traditional Nepali 'dhaka topi' regularly and prefers to be called Bir Bahadur Subba.
After completing his BA 40 years ago, he had two alternatives: work in the mountain states of the US or volunteer in a developing country half way across the world. After serious deliberation he chose the latter, joining the Peace Corps where he was assigned to teach science at a school here in Namsaling of Ilam district.
Bialek recalls the initial difficulties he had while learning Nepali, his frustration at not being able to speak the language for the first six months and the inaccuracies he found in translated texts used in science modules such as: the 'Sun revolves around the Earth'.
When Bialek realised his students had no textbooks, he taught science classes using examples from daily life and put together a science laboratory in the school. 
Fellow teacher Homnath Adhikari recalls Bialek was well-liked by Namsaling residents. Adhikari himself was inspired when Bialek once asked his class to write an essay on where they wanted Ilam and Nepal to be in 100 years.
"That essay completely opened my mind," says Adhikari, who went to set up the Namsaling Comminuty Development Center (NCDC).
Bialek went home after two years to become a teacher in America. He frequently met classmates from George Washington University to discuss ways to implement long-term development projects. Eventually, Bialek decided to dedicate his life to sustainable development in Nepal and returned in 1983 to help launch NCDC with Adhikari. Bialek is now involved with the organisation, Engineers Without Borders which helps projects in developing countries.
NCDC works with VDCs throughout Ilam and across Nepal in environment, agriculture, hydroelectricity, and biodiversity projects. Bialek has set up the Nepal Community Development Foundation in North America to raise money for his work in Nepal. During this recent visit to Nepal Bialek was advising Ilam Municipality on how to turn itself into a 'green town'.

Corps values
In September 1962, Nepal welcomed the inaugral batch 68 Peace Corps volunteers, becoming one of the first countries in the world to host a program pioneered by president John F Kennedy.
The next 40 years saw at least 4,000 American graduates and professionals serve in Nepal. It was a different, roadless, tvless, phoneless and internetless Nepal in those days, yet the volunteers taught in schools and colleges, trained teachers, assisted at health posts and helped out with agricultural programs. In return they gained valuable experiences living and working in a developing county and forged lifelong friendships. Many volunteers continued working in Nepal as diplomats or in the development and education sector.
The Peace Corps was closed down in September 2004 after the Maoists set off a minor explosion at the American Information Centre in Gyaneswor. Initially the withdrawal was meant to last six months, but as the security condition worsened, the Peace Corps suspended its Nepal program indefinitely.
The move to return the Peace Corps was initiated by Finance Minister Bharat Mohan Adhikari during his visit to Washington last year. He made a written request to the US government, and an exploratory American mission visited Kathmandu earlier this year. Sandra Wagner, who once headed the Peace Corps Asian department, has been appointed director of Peace Corps Nepal. the budget for the revived Peace Corps comes from the USAID's health outlay, sources say. Wagner is expected in Kathmandu in January to prepare the logistics for opening the new office.
The news of resumption of the Peace Corps program has delighted alumnae and friends of Nepal around the world.
Barry Bialek, a volunteer stationed in Ilam in the early 1970s says: "My Peace Corps experience in Nepal opened my heart and mind in ways I had never imagined. I'm very glad the Peace Corps are coming back to Nepal, both for the new volunteers and for Nepal." (See profile, above.)

(Published in Nepali Times 23 Dec. 2011)


 

Monday, December 19, 2011

रहस्यमयी उत्तर कोरिया र किम जङ इलको मृत्यु

उत्तर कोरिया कतिसम्म रहस्यमयी छ भन्ने कुराको पछिल्लो पुष्टि हो शासक किम जङ इलको मृत्युको खवर । शनिवार विहान नै रेलमा हृदयाघात भई किमको मृत्यु भइसकेको रहेछ । तर उत्तर कोरियाका धेरै नागरिक र मुलुकबाहिरका सारा विश्वले दुइ दिनपछि सोमबार विहानमात्र मृत्युको खवर पाए ।
    सूचना प्रविधिको तीब्रतर विकासले गर्दा कुनै सूचना तत्काल विश्वभर फैलने अहिलेको जमाना छ । समाचार प्रसारण गर्ने रेडियो र टेलिभिजनलाई समेत उछिन्दै सामाजिक सञ्जालहरु -फेसबुक, ट्वीटरलगायत) मार्फ सूचना, जानकारीहरु संसारभर फैलिइरहेका हुन्छन् । तर अमेरिका र दक्षिण कोरियासँगको तीतो सम्वन्ध र उत्तर कोरियामा १५ वर्षशासन गरेका तथा मुलुकभित्र 'लोकप्रिय नेता' भनेर चिनिने किमको मृत्युको खवर दर्ुइ दिनपछि वाहृय संसारले थाहा पायो ।  
    उत्तर कोरियाको सरकारी टेलिभिजनकी प्रस्तोताले आँशु झार्दै किमको मृत्युको खवर प्रसारण गरेपछि अरु समाचार च्यानल, एजेन्सीले प्रसार गर्न थालेका थिए । कोरियन सरकारी टिभिको समाचारमा मृत्युको कारण र मितिबारे प्रष्ट जानकारी उल्लेख नभएकाले अन्य सञ्चारमाध्यमलाई विस्तृत विवरण र्सार्वजनिक गर्न निकै समय लाग्यो । विविसी, अलजजिराजस्ता समाचार च्यानलले उत्तर कोरियाको सरकारी टिभिलाई उधृत गर्दै अपुरो खवर प्रसारण गरे । टेलिभिजन च्यानलहरुले किमको मृत्युले पार्नसक्ने प्रभावलगायतका विषयमा मात्र रिपोटिङ गरे । मृत्युको खवर र्सार्वजनिक हुनासाथ एसियाली शेयर कारोबार ओरालो लागेको, दक्षिण कोरिया, जापानले सुरक्षा र्सतर्कताको प्रवन्ध मिलाएकोजस्ता खवरहरु पनि प्रसारण भए । धेरै बेरपछिमात्र अलजजिरामा क्वालालम्पुरका रिपोर्टरले किमको मृत्युको कारण र मिति जानकारी गराएका थिए ।
    कम्युनिष्ट मुलुक उत्तर कोरियाका प्रायः सबै कुरा बाहिरी संसारका लागि रहस्यमयी लाग्छन् । गतवर्षविश्वकप खेल्न दक्षिण अप्रिmका जाँदा उत्तर कोरियाली टिमलाई रहस्यमयी टिम भनेर पुकारिन्थ्यो । उत्तर कोरियामा इमेल, इन्टरनेट भित्रिसकेपनि सबैको पहुँचमा छैन र सहज पनि छैन ।
    उत्तर कोरियामा महान नेता भनेर पुकारिने किम जङ इलको कार्यालय कहाँनिर छ भन्ने कुरा मुलुकभित्रकै धेरै नागरिक -नेताहरुसमेत) जानकार छैनन् । राजधानीबाहिर नजिकैकको गाउँमा बसोबास गर्ने सयौं नागरिकहरु पनि राजधानी प्योङयाङ पुगेका हुँदैनन् । किनभने त्यहाँ मानिसहरु आफुखुशी हिंड्न पाउँदैनन् । यसका लागि विशेष काम चाहिन्छ र पार्टर्ीी अनुमति दिनर्ुपर्छ । सामान्यता किमको भ्रमणसम्वन्धी समाचारहरु सरकारी टिभीले फर्केपछिमात्र प्रसारण गर्छ । उत्तराधिकारी भनिएका किमका छोरा किम जङ उनको उमेर, अध्ययनका बारेमा अहिलेसम्म बाहिर र्सार्वजनिक भएको छैन । स्वीट्जरल्याण्डमा पढेको भनिएका युनको उमेरलाई २० देखि ३० वर्षम्म अनुमान गरिन्छ । 
    उत्तर कोरियाभरि करि साढे चार सय विदेशीको उपस्थिति छ । चीन र रुसबाहेक अरु सबैको दुतावास एउटै कम्पाउण्डभित्र अटाएको छ । राष्ट्र संघ, युरोपेली संघ र केही युरोपेली विकास संस्थाका अधिकारीलाई महिनामा दर्ुइपल्ट कोरियाली दोभाषे लिएर अंग्रेजीमा मात्र बोल्न पाउनेगरी राजधानीबाहिर जान दिइन्छ र अरु कुराकानी गर्न बन्देज लगाइन्छ ।
    किम जङ इलको बारेमा अन्तर्रर्ााट्रय सञ्चारमाध्यममा तीन वर्षयता मृत्यु भएको, विरामी भएको, अस्पताल लगिएको लगायतका विवादास्पद समाचारहरु आइरहन्थे । यसबारेमा उत्तर कोरिया आफैले पनि कुनै प्रतिक्रिया जनाउँदैनथ्यो । अहिले भने ६९ वषर्ीय किमको मृत्युको खवर अनपेक्षित रुपमा आएको धेरैले बताएका छन् ।
    उत्तर कोरियामा प्रत्येक नागरिकले किम इल सुङ -किम जङ इलका पिता एवं पर्ूव शासक) को लकेट झुण्ड्याएका हुन्छन् । उनीहरुलाई हरेक आइतबार किम इल सुङको बारेमा अध्ययन गर्न र्सार्वजनिक विदा दिइन्छ । किम इल सुङको नामबाट ठूला विश्वविद्यालय, सडक, विद्युत गृह, सभागृह, प्रतिष्ठानको नामकरण गरिएको छ । किम इल सुङ र किम जङ इलको रंगीन तस्वीरहरु नभएको कुनै चोक भेटिन्न । धेरै नागरिक किम जङ इलसँग मुडअनुसार मौसम परिवर्तन गरिदिनसक्ने जादुमयी शक्ति भएको विश्वास गर्छन् ।
    अचेल उत्तर कोरियालाई अमेरिका र दक्षिण कोरियाले नाकावन्दी लगाएको छ । उत्तर र दक्षिण कोरियाबीचको तीन वर्षो युद्ध १९५३ मा सिद्धिएपनि आणविक हतियार उत्पादन तथा परीक्षणको अभियोगमा उसमाथि नाकावन्दी छ । उत्तर कोरियाले किम जङ इलले सैनिक पहिला भन्ने सिद्धान्तमा आधारित संगुन नीति अघि सारेको छ । आणविक हतियार उत्पादन तथा परीक्षण र सेनामा केन्द्रित हुँदा उत्तर कोरियाको आर्थिक अवस्था जर्जर बनेको छ । उत्तर कोरियाले २००६ मा पहिलोपटक आणविक परीक्षण गरेको थियो । उसको सैनिक फौजलाई विश्वकै चौथो ठूलो मानिन्छ । कम्युनिष्ट मुलुक भएकाले उत्तर कोरियाको अर्थतन्त्र राज्य नियन्त्रित छ ।
    कम्युनिष्ट पार्टर्ीी संस्थापक नेता किम इल सुङले सन् १९४५ मा उत्तर कोरियालाई स्थापित गरेका हुन् । पार्टर्ीीथापना, सेना गठन गरेर जापानी साम्राज्यलाई युद्धमार्फ पराजित गरेर मुलुक स्थापित गरेका कारण उत्तर कोरियाली नागरिकले किम इल सुङलाई सम्मान गर्छन् तर उनले बाँचुञ्जेल अर्थात १९९४ सम्म सत्ताको बागडोर सम्हाले । त्यसपछि छोरा किम जङ इलले शासन गरिरहेका थिए । गत सेप्टेम्वरमा किम जङ इलका छोरा किम जङ उन उत्तराधिकारी घोषित भएका हुन् । उत्तर कोरिया अहिले एउटा परिवारको अधिनायकत्वमा चलिरहेको छ ।

किम जङ इलको चिनारी
    किम जङ इल १६ फेब्रुअरी १९४२ -तर सोभियतको अभिलेखमा १९४१) मा जन्मिएका हुन् । सोभियतको अभिलेखअनुसार किम जङ इलले सोभियतको ८८औं ब्रिगेडको पहिलो बटालियन सम्हालिरहेका बेला किम जङ इलको भ्यात्स्कोभ भन्ने ठाउँमा जन्म भएको हो । तर उनको आधिकारिक जीवनीमा बएक्दु भन्ने हिमालनेरको सैनिक क्याम्पमा जन्म भएको र जन्मेको बेला हिमालमा दर्ुइ वटा इन्द्रेणी देखिएको उल्लेख छ । उनको आमको मृत्यु १९४९ मा भयो । कारण वच्चा जन्माउने क्रममा मृत्यु उल्लेख भएपनि गोली लागेर मृत्यु भएको हुनसक्ने अनुमान गरिएको छ । किम जङ इलको बाल्यकालमा बोलाउने नाम युरी र्इर्सर्ेेेभिक किम थियो ।
    उनी पढ्दादेखि नै बालबालिकाको संगठन, डेमोक्रेटिक युथ लिगलगायतमा क्रियाशील थिए । उनको सौतेलो भाइ किम प्योङ इललाई पोल्याण्डको राजदुत बनाएर पठाइएको छ । दाजुभाइको मनमुटावलाई अन्त्य गर्न बुबाले नै प्योङ इललाई मुलुकबाहिर पठाएको बताइन्छ । 
    किम जङ इल अक्टोबर १९८० को छैटौं अधिवेशनबाट पोलिटव्युरो, पार्टर्ीीचिवालय, मिलिटरी कमिसनमा जिम्मेवारी पाए । फेब्रुअरी १९८२ को सातौं अधिवेशनबाट उनलाई उत्तराधिकारीको रुपमा हेरिन थालियो । किम २४ डिसेम्बर १९९१ मा उत्तर कोरियाको सुप्रिम कमाण्डर भए । १९९२ देखि रेडियोले 'प्यारो बुवा' -डियर फादर) भनेर पुकार्न थालेको हो ।
    बाबुको अन्तिम र छोराको सुरुवाती शासनमै अर्थात १९८० र १९९० को दशकमा उत्तर कोरिया बढि केन्द्रिकृत र अधिनायकवादी भएको बताइन्छ । १९८० कै दशकमा किम इल सङले 'जुछे' -आत्मनिर्भर)को नीति लागू गरेर बाहृय व्यापार बन्द गर्न थालेपछि उत्तर कोरियाले आर्थिक संकट व्यहोर्न थालेको हो ।
    अप्रिल २००९ मा संशोधन भएको संविधानले उनलाई सर्वोच्च नेताको हैसियत दिएको थियो । उनलाई 'प्यारो नेता', 'हाम्रो बुबा' भनेरसमेत पुकारिन्थ्यो । फोर्ब्स पत्रिकाले उनलाई २०१० मा विश्वका शक्तिशाली मानिसहरुको सूचीमा ३१ औं नम्बरमा राखेको थियो ।    
    उनको बुबा किम इल सङको पनि ८२ वर्षो उमेरमा ८ जुलाई १९९४ मा हृदयाघातबाटै मृत्यु भएको थियो । बुबाको मृत्यु भइसकेपछि पनि उनलाई शासकको हैसियत प्राप्त गर्ने प्रक्रिया पूरा गर्न तीन वर्षलागेको थियो ।
    सम्भावित उत्तराधिकारीको रुपमा हेरिएका किम जङ इलका जेठा छोरा किम जङ नाम २००१ मा नक्कली राहदानी बोकेको आरोपमा टोकियोनजिकै नारिता विमानस्थलमा पक्राउ परेपछि उत्तराधिकारीको सम्भावना टरेको थियो । २ जुन २००९ मा कान्छा छोरा किम जङ युनलाई उत्तर कोरियाको आगामी नेताको रुपमा चर्चा गर्न थालिएको थियो । 
    किम जङ इल बुबाजस्तै हवाई यात्रा गर्न डराउँथे । त्यसैले उनी रेल चढेर चीन र रुसको यात्रा गर्थे । उनी फिल्म पारखी थिए । किमसँग २० हजारभन्दा बढी भिडियो टेप र डिभिडीको संकलन रहेको बताइन्छ ।  उनको चारमध्ये एक श्रीमती कोरियन फिल्मकी नायिका किम हेइ रिम थिइन् । किमले 'अन द आर्ट अफ सिनेमा' भन्ने पुस्तक पनि लेखेका थिए । किमकै आदेशमा १९७८ मा कोरियन फिल्म निर्देशक सिन साङ ओक र उनकी नायिका श्रीमती चोई इयुन हिलाई नियन्त्रण गरेर जुछे -आत्मनिर्भर) नीतिमा आधारित फिल्म 'डायरी अफ अ गर्ल स्टुडेण्ट' निर्माण गर्न लगाएका थिए ।
    रहस्यमयी किम प|mान्समा बनेको वाइनबाहेक विदेशी उत्पादन खाँदैनथे भन्ने गरिन्छ । उनका रुचि, सम्पत्तिका बारेमा विभिन्न खालका अडकलबाजी लगाउने गरिन्छ ।